Bài giảng Ngữ văn 6 (Sách Chân trời sáng tạo) - Bài 4: Những trải nghiệm trong đời - Văn bản: Bài học đường đời đầu tiên

NHỮNG 
TRẢI NGHIỆM 
TRONG ĐỜI 
VĂN BẢN (6 Tiết) 
Bài học đường đời đầu tiên 
Giọt sương đêm 
Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ 
Cô gió mất tên 
TIẾNG VIỆT (2 Tiết) 
Mở rộng thành phần chính của câu bằng cụm từ 
VIẾT (2 Tiết) 
Kể lại một trải nghiệm của bản thân 
NÓI VÀ NGHE (2 Tiết) 
Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ đối với bản thân 
ÔN TẬP (1 Tiết) 
(13 Tiết) 
Những trải nghiệm trong đời 
Nhóm 1 
Nhóm 2 
Nhóm 3 
Nhóm 4 
HĐ1: Xác định vấn đề 
Tìm tên tác phẩm, nhân vật qua hình ảnh 
S ắp xếp chữ cái thành từ khóa thể hiện chủ đề bài học. 
Những trải nghiệm trong đời 
Hoạt động nhóm: Tìm tên văn bản hoặc tên nhân vật 
Những trải nghiệm trong đời 
VỪA N HẮM MẮT VỪA MỞ CỬA SỔ 
I 
A 
T 
G 
E 
M 
R 
N 
R ÙA VÀNG 
CÔ GIÓ M ẤT TÊN 
E M BÉ THÔNG MINH 
G IỌT SƯƠNG ĐÊM 
T HÁNH GIÓNG 
B À I HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU T I ÊN 
SỰ T Í CH H Ồ GƯƠM 
I 
H 
Những trải nghiệm trong đời 
TỪ KHÓA 
N M G A I R E T I H 
Sắp xếp các chữ cái sau đây thành 1 từ có liên quan có liên quan đến chủ đề bài học . 
Những trải nghiệm trong đời 
TỪ KHÓA CHỦ ĐỀ 
T 
A 
R 
M 
E 
H 
G 
N 
I 
I 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
T 
R 
Ả 
I 
N 
G 
H 
I 
Ệ 
M 
Những trải nghiệm trong đời 
BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN 
Văn bản 1: 
 Trích: “Dế Mèn phiêu lưu kí” 
 – Tô Hoài- 
Em đã biết điều gì về bài học trong câu chuyện 
Những điều em muốn biết thêm 
Kết luận của giáo viên 
Câu hỏi 
Cách hiểu của em 
Phiếu học tập số 1 
Văn bản: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN 
Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí ” 
 Tô Hoài 
Văn bản: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN 
Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí ” 
 Tô Hoài 
. 
. 
Các tác phẩm 
Văn bản: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN 
Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí ” 
 Tô Hoài 
Trang 
Từ hay, từ mới 
Ý nghĩa 
Cách hiểu của em 
Kết luận của giáo viên 
Từ khó hiểu 
Trang 
Cách hiểu của em 
Trao đổi với bạn 
Cách hiểu của em 
Trao đổi với bạn 
Kết luận của giáo viên 
Thể loại 
Ngôi kể 
Bố cục 
Phiếu học tập số 3.1: Từ hay 
Phiếu học tập số 3.2: Từ kh ó 
Phiếu học tập số 4: Thể loại 
Văn bản: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN 
Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí ” 
 Tô Hoài 
Cách hiểu của em 
Trao đổi với bạn 
Kết luận của giáo viên 
Thể loại 
- Truyện dài – truyện đồng thoại 
Ngôi kể 
- Ngôi thứ nhất, Dế Mèn là người kể 
Bố cục 
- 2 phần: 
 + Bức chân dung tự họa của Dế Mèn. 
 + Bài học đường đời đầu tiên. 
Phiếu học tập số 4: Thể loại 
Phác họa chân dung hoặc một hoạt động thể hiện được hình dáng và tính cách Dế Mèn 
- Ngoại h ì nh: 
+ C à ng: mẫm b ó ng 
+ Vuốt: cứng, nhọn hoắt, đạp ph à nh phạch 
+ C á nh: á o d à i chấm đuôi 
+ Đầu: to, nổi từng tảng 
+ Răng: đen nh á nh, nhai ngo à m ngoạp 
+ Râu: d à i, uốn cong 
 C ó vẻ đẹp cường tr á ng, trẻ trung, tự tin, yêu đời, chứa đầy sức sống mãnh liệt của tuổi trẻ . 
- Tính cách: 
 Đi đứng oai vệ, làm điệu, nhún chân, rung râu; tợn lắm, khà khịa với tất cả mọi người trong xóm; quát mấy chị cào cao, đá ghẹo anh Gọng Vó; . 
 Kiêu căng, tự phụ về vẻ đẹp và sức mạnh của mình, xem thường mọi người, hung hăng, xốc nổi. 
Dế Choắt 
Trong con mắt của Dế Mèn 
Theo cách hiểu của em 
Ngoại hình 
Tính cách 
Ngoại hình 
Tính cách 
Phiếu học tập số 5 : Dế Choắt 
Văn bản: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN 
Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí ” 
 Tô Hoài 
Dế Choắt 
Trong con mắt của Dế Mèn 
Theo cách hiểu của em 
Ngoại hình 
Tính cách 
Ngoại hình 
Tính cách 
- Trạc tuổi Dế Mèn, 
 - Người gầy gò, dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. 
- Cánh ngắn ngủn. - Râu một mẩu. 
- Mặt mũi ngẩn ngơ. 
- Ăn xổi ở thì , lười nhác 
- Gầy gò, ốm yếu , không có sức làm việc. 
- Gọi Dế Mèn: gọi “anh”, xưng “em”. Trước khi mất: gọi “anh”, xưng “tôi” 
-Với chị Cốc: xưng hô “chị - em”. 
- Với tội lỗi Dế Mèn: không trách cứ. 
 Khi êm tốn, nhã nhặn, bao dung, độ lượng. 
Phiếu học tập số 5 : Dế Choắt 
Ra oai với Dế Choắt 
Nguyên nhân: 
................... 
Thái độ: 
.. 
.. 
Bài học: 
... 
Hậu quả: 
.. 
Bài học đường đời đầu tiên 
Văn bản: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN 
Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí ” 
 Tô Hoài 
Phiếu học tập số 6 : B à i học đường đời đầu tiên của Dế M è n 
- Dế M è n đối với Dế Choắt : Coi thường Dế Choắt yếu ớt, xấu x í , lười nh á c, đ á ng khinh. Từ chối lời đề nghị gi ú p đỡ của Dế Choắt. 
 Dế Mèn là kẻ trịnh thượng, ích kỉ, coi thường và bắt nạt bạn. 
- Dế Mèn trêu chị Cốc: 
+ Muốn ra oai với Dế Choắt 
+ Muốn chứng tỏ m ì nh đứng đầu thiên hạ. 
+ Trêu xong chui v à o hang. 
+ Khi chị Cốc mổ Choắt: Dế M è n nằm im thin th í t. 
+ Chị Cốc đi: DM mon men bò lên 
 Dế Mèn là kẻ nghịch ranh, huênh hoang nhưng hèn nhát. 
- Hậu quả: 
- Dế Choắt bị chị Cốc mổ chết thảm thương. 
 Ăn năn, hối lỗi, thức tỉnh lương tâm. 
Ra oai với Dế Choắt 
Nguyên nhân: 
Muốn ra oai với Dế Choắt 
Muốn chứng tỏ mình đứng đầu thiên hạ 
Thái độ: 
Ăn năn, hối lỗi 
Thức tỉnh lương tâm. 
Bài học: 
Không kiêu căng, tự phụ, hống hách. 
Sống đoàn kết, thân ái 
Hậu quả: 
Dế Choắt chết thảm thương 
Bài học đường đời đầu tiên 
Văn bản: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN 
Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí ” 
 Tô Hoài 
Phiếu học tập số 6 : B à i học đường đời đầu tiên của Dế M è n 
Nội dung 
Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính tình còn kiêu căng, xốc nổi. 
Dế Mèn trêu chọc chị Cốc nên đã gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra bài học đường đời đầu tiên 
Nghệ thuật 
Miêu tả sinh động, trí tưởng tượng độc đáo. 
Ngôn ngữ miêu tả chính xác, giàu chất tạo hình. 
Kể bằng ngôi thứ nhất, tự nhiên, hấp dẫn. 
Ý nghĩa văn bản 
Cần biết nhận lỗi và sửa lỗi. 
Kiêu căng, xốc nổi có thể làm hại người khác và chính bản thân mình. 
Nên sống đoàn kết, thân ái với mọi người. 
Văn bản: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN 
Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí ” 
 Tô Hoài 
Nội dung kiểm tra 
 Đạt/ chưa đạt 
Nhận biết đặc điểm của thể loại truyện đồng thoại 
Nhận biết người kể chuyện ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba 
Nêu được bài học về cách nghĩ và cách ứng xử của cá nhân do VB gợi ra 
Văn bản: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN 
Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí ” 
 Tô Hoài 
Lời kể của Dế Mèn 
Một tai họa đến mà đứa ích kỉ không thể biết trước được. Đó là không trông thấy tôi, nhưng chị Cốc đã trong thấy Dế Choắt  
. 
. 
. 
Lời thoại của Dế Mèn 
- Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa? 
(Dế Mèn nói với Dế Choắt) 
. 
.. 
. 
. 
Lời kể của Dế Mèn 
Một tai họa đến mà đứa ích kỉ không thể biết trước được. Đó là không trông thấy tôi, nhưng chị Cốc đã trong thấy Dế Choắt  
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. 
Chẳng bận đến tôi, tôi cũng nghĩ mưu trêu chị Cốc. 
Tôi lại mắng Dế Choắt và bảo. 
Tôi thương lắm, vừa thương vừa ăn năn tội mình.  
Lời thoại của Dế Mèn 
- Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa? 
(Dế Mèn nói với Dế Choắt) 
Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. 
- Chú mình có muốn cùng tớ đùa vui không? 
- Giương mắt ra xem tao trêu con mụ Cốc đây này. 
- Nào tôi đâu biết cơ sự lại ra nông nỗi này! Tôi hối lắm! Tôi hối hận lắm,  
Thể hiện đặc điểm sinh hoạt của loài vật như: Dế Mèn được miêu tả bằng những chi tiết đặc trưng của loài dế (râu, càng, cánh, đầu, răng), qua hành động (đạp phanh phách, .. đào hang, ) nhưng cũng thể hiện đặc điểm của con người như: tự tin, trẻ trung, yêu đời, xốc nổi, kiêu căng, coi thường người khác. 
Nhân vật là các loài vật được nhân hóa: Dế Mèn, Dế Choắt, chị Cốc, chị Cào Cào,  
Truyện đồng thoại 
Bài học đường đời đầu tiên 
Văn bản: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN 
Trích “ Dế Mèn phiêu lưu kí ” 
 Tô Hoài 
Dặn dò 
Ôn lại v à ghi nhớ nội dung kiến thức của b à i B à i học đường đời đầu tiên. 
Chuẩn bị b à i “ Giọt sương đêm ” của Trần Đức Tiến: 
+ Chuẩn bị c á c phiếu học tập số 1, 2,3 kẻ sẵn v à o trong vở. 
+ T ì m hiểu trước c á c câu hỏi trong phần Suy luận v à phần Suy ngẫm v à phản hồi trong văn bản. 
+ T ì m hiểu về t á c giả Trần Đức Tiến v à tuyển tập “ X ó m bờ dậu ” của ông.