Bài giảng Ngữ văn 6 (Sách Chân trời sáng tạo) - Bài 6: Điểm tựa tinh thần - Truyện: Gió lạnh đầu mùa

NGỮ VĂN 6 
Bài 6: Điểm tựa tinh thần 
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM VỀ DỰ GIỜ 
NHỨNG EM BÉ MỒ CÔI 
Gió lạnh đầu mùa 
Gió lạnh đầu mùa 
- Tên khai sinh : Nguyễn Tường Vinh . 
- Quê quán : Hà Nội , lúc nhỏ ở quê ngoại Cẩm Giàng , Hải Dương . 
- Truyện ngắn của ông giàu cảm xúc , lời văn bình dị và đậm chất thơ . Nhân vật chính thường là những con người bé nhỏ , cuộc sống nhiều vất vả , cơ cực mà tâm hồn vẫn tinh tế , đôn hậu 
Thạch Lam ( 1910 1942) 
-Văn Thạch Lam trong sáng, giản dị mà thâm trầm, sâu sắc sở trường là truyện ngắn, loại truyện tâm tình. 
-Quan niệm văn chương lành mạnh , tiến bộ. 
BỐ CỤC: 3 phần 
1. 
Từ đầu... Sơn thấy mẹ hơi rơm rớm nước mắt: Sự thay đổi của cảnh vật và con người khi thời tiết chuyển lạnh ; 
2 . 
Tiếp ... trong lòng tự nhiên thấy ấm áp vui vui : Sơn và Lan ra ngoài chơi với các bạn nhỏ ngoài chợ và quyết định cho bé Hiên chiếc áo . 
3 . 
Còn lại : Thái độ và cách ứng xử của mọi người khi phát hiện hành động cho áo của Sơn . 
Câu hỏi thảo luận nhóm: 4 phút 
1. Nhân vật Sơn và Lan 
Nhóm 1: Sau khi đọc VB Gió lạnh đầu mùa, em thấy gia đình Sơn có điều kiện như thế nào? Dựa vào đâu em có nhận định đó? 
Nhóm 2: Hành động cho áo góp phần thể hiện tính cách gì của Sơn và Lan? Hành động ấy có ý nghĩa gì với Hiên? 
Nhóm 3: Theo em, việc Lan và Sơn giấu mẹ lấy chiếc áo bông của em Duyên đem cho Hiên là đáng khen hay đáng trách? Vì sao? 
Nhóm 4: Hành động vội vã đi tìm Hiên để đòi lại chiếc áo bông cũ có làm em giảm bớt thiện cảm với nhân vật Sơn không? Vì sao? Nếu là Sơn, em sẽ làm gì? 
Câu hỏi thảo luận nhóm: 4 phút 
1. Nhân vật Sơn và Lan 
Nhóm 1: Sau khi đọc VB Gió lạnh đầu mùa, em thấy gia đình Sơn có điều kiện như thế nào? Dựa vào đâu em có nhận định đó? 
Gia cảnh: sung t úc 
+ Có vú già; Cách gọi mẹ của Sơn: “mợ” gia đình trung lưu. 
Nhóm 2: Hành động cho áo góp phần thể hiện tính cách gì của Sơn và Lan? Hành động ấy có ý nghĩa gì với Hiên? 
Thể hiện tính cách tốt bụng, biết yêu thương đùm bọc những người có hoàn cảnh khó khăn của chị em Sơn. 
Nhóm 3: Theo em, việc Lan và Sơn giấu mẹ lấy chiếc áo bông của em Duyên đem cho Hiên là đáng khen hay đáng trách? Vì sao? 
Vừa đáng khen vừa đáng trách. 
+Đáng khen ở chỗ hai đứa trẻ tốt bụng, sẻ chia và quan tâm những người có hoàn cảnh khó khăn. 
+Đáng trách ở chỗ đó là chiếc áo kỉ niệm của đứa em xấu số, chưa được sự cho phép của mẹ mà hai chị em đã đem đi cho người khác. 
Nhóm 4: Hành động vội vã đi tìm Hiên để đòi lại chiếc áo bông cũ có làm em giảm bớt thiện cảm với nhân vật Sơn không? Vì sao? Nếu là Sơn, em sẽ làm gì? 
- Hành động đòi áo của Sơn rất ngây thơ, trẻ con lúc đó mới hiểu mẹ rất quý chiếc áo bông ấy. 
2. Hoàn cảnh của Hiên và những đứa trẻ nghèo 
Câu 1: Không gian xung quanh khi Sơn và chị Lan đi chơi với những đứa trẻ khác được miêu tả như thế nào? 
Câu 2: Nhân vật Hiên và những đứa trẻ khác ăn mặc như thế nào? Chúng có thích chơi với Sơn và chị Lan không? Chúng có dám chơi cùng không? Tại sao? 
Cặp đôi chia sẻ 
2. Hoàn cảnh của Hiên và những đứa trẻ nghèo 
Câu 1 : Không gian xung quanh khi Sơn và chị Lan đi chơi với những đứa trẻ khác được miêu tả như thế nào? 
+ Yên ả, vắng lặng nghèo, lại thêm mùa đông càng khắc họa sâu về tình cảnh khốn khó. 
Câu 2: Nhân vật Hiên và những đứa trẻ khác ăn mặc như thế nào? Chúng có thích chơi với Sơn và chị Lan không? Chúng có dám chơi cùng không? Tại sao? 
+ Hiên và những đứa trẻ khác ăn mặc phong phanh, rách rưới, vá víu, không đủ ấm. Chúng rất thích chơi với Sơn và Lan nhưng chúng không dám thái quá. 
Cặp đôi chia sẻ 
3. Mẹ Hiên và mẹ Sơn 
Câu 1 : Tìm những chi tiết thể hiện thái độ và hành động của mẹ Hiên khi biết Sơn cho Hiên chiếc áo? Qua đó, em thấy mẹ Hiên là người như thế nào? 
Câu 2: Em có nhận xét gì về cách cư xử của mẹ với Sơn? Qua đó, em thấy mẹ Sơn là người như thế nào? 
Cặp đôi chia sẻ 
3. Mẹ Hiên và mẹ Sơn 
Câu 1 : Tìm những chi tiết thể hiện thái độ và hành động của mẹ Hiên khi biết Sơn cho Hiên chiếc áo? Qua đó, em thấy mẹ Hiên là người như thế nào? 
+ Khép nép, nói tránh: “Tôi biết cậu ở đây đùa, nên tôi phải vội vàng đem lại đây trả mợ” Cách xưng hô có sự tôn trọng, như người dưới với người trên: Tôi – cậu – mợ; 
=>Mẹ Hiên là người khép nép, nhưng cư xử đúng đắn, tự trọng của một người mẹ nghèo khổ. 
Câu 2: Em có nhận xét gì về cách cư xử của mẹ với Sơn? Qua đó, em thấy mẹ Sơn là người như thế nào? 
- Cách cư xử nhân hậu, tế nhị của một người mẹ có điều kiện sống khá giả hơn. 
=>Với các con vừa nghiêm khắc, vừa yêu thương, vui vì các con biết chia sẻ, giúp đỡ người khác. 
Cặp đôi chia sẻ 
Tổng kết 
Nghệ thuật 
Nội dung 
Tự sự kết hợp miêu tả, cách miêu tả tinh tế . 
Giọng văn nhẹ nhàng, giàu chất thơ. 
Khắc họa hình ảnh những người ở làng quê nghèo khó, có lòng tự trọng và những người có điều kiện sống tốt hơn biết chia sẻ, yêu thương người khác . 
Đề cao tinh thần nhân văn, biết đồng cảm, sẻ chia, giúp đỡ những người thiệt thòi, bất hạnh. 
Nơi chia sẻ cảm xúc 
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC 
 Soạn bài : Tuổi thơ tôi 
 Vẽ SĐTD hệ thống lại nội dung bài học 
 Hoàn thiện đoạn văn vào vở .